Dijital Portreler Çizen Yapay Zeka Destekli Uygulama LENSA, Sanat Hırsızlığı İle Suçlanıyor

Sanatçılar yapay zeka tarafından oluşturulan görüntü uygulamalarını içerik hırsızlığı ile suçluyor ve daha katı telif yasaları istiyorlar. Son zamanların popüler uygulaması Lensa, sanatçıların çalışmalarını izinsizce yeniden düzenleyerek sanatçıların sanat hırsızlığı ile karşı karşıya olup olmadıklarına dair hararetli bir tartışmayı yeniden tetikledi.

Geçtiğimiz yıl boyunca, yapay zeka üretimli görseller furyası birden bire arttı. Yapay zeka tarafından oluşturulan bu görseller, ücretsiz veya küçük bir ücretle bu uygulamalar sayesinde dergi kapaklarında bile yer aldı ve hatta sanat yarışmalarını da kazandı. 

Lensa Uygulaması

Lensa gibi uygulamaların neden milyonlarca kullanıcıya cazip geldiğini anlamak çok kolay. Son zamanların popüler yapay zeka destekli görüntü oluşturma uygulaması Lensa, kullanıcının kendisinin veya başkasının fotoğraflarını 10 ila 20 fotoğraf girdisiyle eklediğinde çağdaş sanat tarzlarında etkileyici dijital portreler oluşturabiliyor. Lensa’nın ortaya çıkardığı portreler, eleştirel olmayan gözlere oldukça inandırıcı olan çeşitli havalı tarzlarda geliyor. Üstelik bunu 7.99$ gibi düşük bir ücret karşılığında yapan Lensa, insanlar tarafından önemsiz sayılacak bir maliyette ve sıradan bir özçekimi bile fantastik sanat eserine dönüştürmesi nedeniyle sosyal medya için profil fotoğrafı oluşturmanın harika bir yolu olarak görülüyor. Doğrusu kim kendisini havalı bir oyun karakteri ya da büyüleyici bir melek olarak görmek istemez ki? Fakat bu fantastik fotoğraflar masum ve ucuz bir şekilde eğlenceli gözükse de çoğu insan gerçek dijital sanatçıların eserlerinin kopyalandığından habersiz.

Stable Diffusion

Lensa, temelde ücretsiz olarak kullanılabilen Stable Diffusion derin öğrenme modeli için kolaylaştırılmış ve özelleştirilmiş bir başlangıç aşaması. Yaratıcılığını güçlendirmek için latent diffusion adında bir sistem kullanıyor. Veri biliminde latent yani gizli bir değişken, doğrudan ölçülemeyen ancak, ölçülebilen şeylerden çıkarılabilen bir özellik. Stable Diffusion oluşturulurken, makine öğrenimi algoritmaları çok sayıda görüntü-metin çifti ile besleniyor ve bu algoritmalar, bu görüntülerin ve alt yazıların birbirine bağlanabileceği milyarlarca farklı yolu kendi kendilerine öğreniyor. Stable Diffusion ArtStation, Deviant Art, Getty Images, Shutterstock ve dahasından toplanan görsellerden oluşan LAION gibi açık kaynak veri tabanını kullanıyor ve bundan öğreniyor. LAION halka açık 5 milyardan fazla görsele sahip.

Gen Ishira ve nişanlısı Jon Lam, kullanıcıların bir dizi kelimeler yazıp yapay zekanın bu kelimelere dayanarak görüntüler oluşturduğu Stable Diffusion modelini kullanarak bu profesyonel görünümlü görüntüleri kolayca canlandırabildiğini açıkladı. ‘Ruhani’, ‘kedi’, ‘çizgi roman tarzı’, ‘gökkuşağı’ gibi görünüşte birbiriyle alakasız bir kelime dizisi yazınca bir dakikadan daha kısa bir sürede en az biri uyumlu, karmaşık bir sanat eseri ortaya çıkıyor. Sadece Lensa değil, çoğu yapay zeka sanat yazılımı bunun üzerinde çalışıyor.

Buradaki sorun Stable Diffusion, yeni bir güncellemeye kadar emek hırsızlığına aldırmayarak kullanıcıların belirli bir sanatçının kolayca ve doğrudan taklit etmesine izin vermesi. LAION kar amacı gütmeyen bir kuruluş olsa da Stable Diffusion’ın değeri 1 milyar dolar. Ve Stable Diffusion’ı kullanan Lensa, şimdiye kadar tüketici harcamalarından 29 milyar dolar kazandı. Çalışmaları o veritabanına dahil edilmeden önce ne izin alınan ne de başka bir şekilde danışılan sanatçıların kazancı ise sıfır oldu. Teknoloji o kadar yeni ki yasalar henüz yapay zekaya yetişemedi. Sadece çok özel bir durum altında sanatçılar eserlerini geri çekebiliyor. Şöyle ki, veri tabanında görsellerden biri sizi içeriyorsa ve adınız eklenmişse, eğer güçlü veri koruma kanunlarına  sahip AB’de yaşıyorsanız, yayından kaldırma talebinde bulunabiliyorsunuz.

Gerçek Sanatçıların Tepkileri

Sanatçılar yapay zeka araçlarıyla yapılan sanatın giderek artmasının yalnızca geçim kaynaklarına değil aynı zamanda bir sanatçı olarak kazanılmış kimlikleri için de bir tehdit oluşturduğunu tartışarak bu durum karşısında tepkilerini gösteriyorlar. Bu popülarite karşısında birçok sanatçı bilgisayar tarafından oluşturulan taklitlerin kullanımına karşı konuştu.

Sidney merkezli sanatçı Kim Leutwyler, uygulamanın farklı stilleri kopyaladığını söyledi.

‘’Bazı arkadaşlarım ve hatta bazı sanatçılar tarafından yayınlanan tüm bu Lensa portrelerini gördüğümde anında şüphelendim. Çalışmaların bazı kısımları diğer sanatçıların çalışmalarından açıkça tanınabiliyor.’’

‘’Buna yeni bir orijinal çalışma diyorlar ama bazı sanatçıların fırça darbeleri, renkleri ve kompozisyonları tam olarak kopyalanıyor ki bu tekniklerin geliştirilmesi yıllar alıyor.’’

Leutwyler, haveibeentrained.com web sitesinde popüler yapay zeka sanat modellerini eğitmek için kullanılan 5,8 milyar görüntü içinde kendi çalışmalarını aradı ve veritabanında portrelerinin çoğunu buldu. ‘’Şimdiye kadar internette paylaştığım portrelerimin neredeyse hepsini gördüm. Bu çok sinir bozucu ve bir ihlalmiş gibi geliyor. Tazminat almadık veya kredilendirilmedik.’’

Bir artist ise twitter hesabında  ‘’Güzel bile gözükmeyen ve sanatçılardan çalan etik olmayan yapay zeka sanatına 12$ ödemek yerine bana 30$ verebilirsiniz ve size bir eskiz yaparım, siz de vicdanınıza yük olmadan ya da yüzünüzü bir şirket elinde tutmadan bir profil fotoğrafınız olabilir.’’

Tarzı ucuz görünümlü ile eşanlamlı hale gelecek kadar çalışmaları sıklıkla utanmadan kopyalanan fantezi sanatçısı Greg Rutkowski MIT Technology Review’e şunları söyledi: ‘’Muhtemelen eserlerimi bulamıyor olacağım çünkü internet yapay zeka sanatıyla dolup taşmış olacak. Bu endişe verici.’’

‘’Yapay zeka yıllar süren pahalı eğitimler ve uygulamalarla doğan sanatın örneklerini çalıyor. Sanatçılar, ruhsuz robotlar için kenara atılıyormuş gibi hissetmekten daha fazlasını hak ediyor.’’ Lensa profil fotoğrafı rüzgarına cevap olarak ses sanatçısı Jenny Yokobori’nin Twitter paylaşımı.

Suçlamayı düzinelerce örneklerle destekleyen grafik tasarımcı Lauryn Ipsum Twitter paylaşımında ‘’Sağ altta bir zamanlar açıkça bir sanatçının imzasının görünür olduğu Lensa portreleri var ve insanlar hala bunun hırsızlık olmadığını savunuyor.’’

Lensa, Suçlamaları Yalanladı

Tabi ki yapay zeka tasarımcıları uygulamaların sanatçıların çalışmalarından çaldığı yönündeki suçlamalara itiraz etti. Şirket, Lensa’nın tıpkı bir insan gibi farklı sanatsal tarzları öğrenerek portreler oluşturmayı öğrendiğini söyleyerek görsellerin kullanımını savundu.

Lensa sözcüsü ‘’Neural Networks, metin açıklamalarıyla birlikte görüntüler arasındaki belirli kalıpları ve bağlantıları tanımayı öğreniyor. Bu şekilde yapay zeka içerik oluşturma sürecinde geniş çapta uygulanabilecek “nasıl yapılır” ilkeleri olan zihinsel bir model geliştiriyor. Eğitim bittiğinde, yapay zeka orijinal görüntülere atıfta bulunmaz, ancak stiller hakkında öğrendiklerini yeni görüntüye uygular.” dedi.

‘’Bu bir insanın sanatı gözlemleyerek bazı temel sanat ilkelerini kendi kendine öğrenebilmesine, çevrimiçi görüntüleri keşfederek sanatçılar hakkında bilgi edinmesine ve en sonunda bu becerilere dayalı bir şey yaratmaya çalışmasına benzer. Dolayısıyla bu sürece ‘sahtecilik’, ‘sanat hırsızlığı’, ‘yasadışı’ gibi terimler öylesine kullanılamaz.’’

Sözcü, uygulamanın gerçek bir tablo gibi görünmesini sağlamak için ayrıntıları ezberlemeyi öğrendiğini söyleyerek, uygulamanın sanatçıların yaratıcı imzalarını kopyaladığını yalanladı.

‘’Çıktılarda imza olarak algıladığınız görsel öğelerin bulanık silüetleri, mevcut herhangi bir dili kullanmaz; genellikle herhangi bir harf içermezler. Mevcut sanatçıların imzalarının kalıntılarını da temsil etmiyorlar.’’

Yapay Zeka Sanatı ve Gerçek Sanatçılar

İnternet çağında, doğru sanatçıyı bulmak ve onlara özel bir portre için birkaç dolar vermek her zamankinden daha kolay. Bu sanatçılar sanatlarını ortaya koymak, çevrimiçi bir marka oluşturmak ve kendi tarzlarını geliştirmek için yıllarca çalışıp çabalıyorlar. 

Sanat tarzlarının ve tekniklerinin artık bu şekilde aktarılabilir olması, sanatçılar için son derece yıkıcı ve son derece üzücü. Lensa gibi teknolojiler daha yaygın hale geldikçe ve sanatçılar giderek daha fazla sahneden silindiklerini hissettikçe, bir kanun düzenlemesi getirilebilir.

Influencer’lar veya diğer web girişimleri için dijital çizimler oluşturmak gibi küçük ölçekli işlerde çalışan sanatçılar için gelecek zorlu görünüyor. Bununla birlikte, yapay zekayı kullanarak iyi görünen bir sanat eseri yapmak kolay olsa da, belirli bir konu ve bağlamda çok özel bir çalışma yaratmak hala zor. Dolayısıyla, Lensa gibi uygulamalar sanatın yapılış şeklini nasıl değiştirirse değiştirsin, sanatçının kişiliği çalışmaları için önemli bir kaynak olmaya devam ediyor.

---

Kaynak

Landymore, F. (2022, December 11) from Artists Furious About AI That Draws Stylized Portraits of People

accessed December 13, 2022, from futurism.com

Wake, H. (2022, December 7) Viral post breaks down how those popular Lensa AI profiles are not as harmless as they seem 

accessed December 14, 2022, from Upworthy

Murphy, B. P. (2022, December 14) No, the Lensa AI ap technically isn’t stealing artists’ work – but it wil majorly shake up the art world

accessed December 14, 2022, from The Conversation

Kelly, C. (2022, December 11) Australian artists accuse popular AI imaging app of stealing content, call for stricter copyright laws

accessed December 14, 2022, from The Guardian

More from Yapay Zeka

---