NASA’nın Artemis’i Sonunda Ay’a Doğru Yola Koyuldu

Space Launch System (SLS), Orion uzay aracını Ay’a gönderdi. ABD için uzay programı kapsamında yeni bir dönem başlıyor.

Gece gökyüzünü aydınlatan bir gürültüyle NASA devasa yeni nesil roketini ilk kez uzaya gönderdi. SLS roketi, ABD adına yeni bir uzay döneminin başlangıcının sinyalini vererek, Cape Canaveral, Florida’dan ABD saatiyle 1:47’de havalandı.

NASA’nın Artemis’inin, yıllar süren ertelenmeler, teknik aksilikler, maliyetinin milyarlarca dolarlık bütçe aşımından sonra gerçekleşen Ay’a geri dönüşü büyük bir başarıya işaret ediyor. Geçtiğimiz birkaç ay boyunca hem kasırgalar hem de teknik aksaklıklar fırlatmanın gecikmesine neden olmuştu. Ardından yine bu gece, fırlatmadan saatler öncesinde mühendisler hem aralıklı hidrojen sızıntısını hem de kötü ağ anahtarını düzeltmeyi başardılar.

SLS, iki gemi ayrılmadan ve roketin ana kademesi Dünya’ya geri çekilip Pasifik Okyanusu’na düşmeden önce, Orion kapsülünü 4.000 km’nin altında bir yüksekliğe taşıdı.(Daha önce ayrılan iki katı güçlendirici Atlantik’e düşmüştü.) Orion Dünya’ya dönmeden önce birkaç gün yörüngesinde kalacağı Ay’a ilerlemeye devam edecek. Kapsülün 11 Aralık‘ta okyanusa düşmesi planlanıyor. Bu görevde Orion, ikisi radyasyon seviyesini ölçen sensörlerle donatılmış üçlü manken dışında mürettebatsız.

Bu uçuşun ana hedeflerinden biri Orion’un Dünya atmosferine girerken 2.800 derecedeki sıcaklığa dayanması gereken ısı kalkanını test etmek. Ek olarak NASA radyasyon kalkanı, sensörler, navigasyon ve iletişim ekipmanını test ediyor olacak.

SLS uçuşu, aynı zamanda NASA’nın şimdiye kadarki en güçlü roket konfigürasyonunun bir denemesi ve de gelecekteki derin uzay keşif görevleri için gereken bir olay. SLS ağır kaldırma roketinin ve Orion uzay aracının ilk entegre uçuşu olan Artemis I 1, 322 feet (yaklaşık 402.9456 m) uzunluğunda -Özgürlük Anıtı’ndan 17 feet (yaklaşık 5.181600 m) daha uzun- ve 5.75 milyon pound ağırlığında. Fırlatma ve yükselme boyunca, SLS Saturn V roketinden %15 daha fazla 8,8 milyon pound maksimum itme gücü üretecek.

Roketin ilk çıkışı aslında 2017’de planlanmıştı, ancak bütçeyi aşması sebebiyle gecikti. Hükümet denetçileri NASA’yı nihai bütçeye yaklaşık 1,8 milyar dolar eklemesiyle oluşan fazla bütçe konusunda şeffaf olmamakla suçladı.

Ama bu yıl ilk fırlatma için hazırdı. 29 Ağustos’taki ilk fırlatma girişimi 3 nolu motorun uygun sıcaklığa ulaşamamasıyla iptal edildi. NASA daha sonra bunun potansiyel olarak hatalı sensörden kaynaklandığını söyledi. 3 Eylül’de NASA roketi fırlatmak için başka bir girişimde bulunsa da yakıt yüklemesi sırasında oluşan sürekli bir hidrojen sızıntısını mühendislerin tekrar tekrar gidermeye çalışması işe yaramayınca yeniden iptal edilmek zorunda kaldı. Bir keresinde de sızıntı fark edilince Ian ve Nicole kasırgaları NASA’nın roket fırlatışını daha ileri tarihe, 16 Kasım’a erteledi.

Bu sefer hava şartları uygundu ama hidrojen sorunu hala devam ediyordu. Aralıklı hidrojen sızıntısı ortaya çıktığında, NASA Kırmızı Mürettebat (Red Crew) olarak bilinen üç kişiden oluşan ekibi fırlatma rampasına gönderdi. Tamamen yakıt dolu bir roketin gölgesinde, dev roketi tutan devasa platformda sızıntıya yol açan vanayı onarabilmek için cıvataları sıkmak zorundaydılar. Ve başardılar. Sonrasında da Uzay Kuvvetleri fırlatma için gerekli olan radar sistemlerinden birinin doğru çalışmadığını fark etti. Şimdi de bir ağ anahtarının değiştirilmesi gerekiyordu, işlem bir saatten fazla sürdü. Bu düzeltildikten sonra keşif için her şey sorunsuz ilerledi.

Fırlatıldıktan yaklaşık 2 saat sonra, Orion uzay aracı resmen Ay yörüngesine girdi ve 26 günlük yolculuğunu başlattı. Şu anda 2024 için planlanan Artemis programı bir sonraki uçuşunda, astronot ekibini ayın etrafında taşıyacak ve iniş yapmadan geri getirecek. 2025 için ise NASA 1972’teki Apollo 17 keşif görevinden bu yana Ay’a ilk insanlı inişi planlıyor. Bu iniş Ay’da yürüyen ilk kadın ve ilk beyaz olmayan insan özelliğini de taşıyacak.

Griggs, M. B. Ve Hawkins A. J. (2022 November 16) NASA’s Artemis 1 mission is finally headed towards the Moon

Retrieved November 16, 2022, from https://www.theverge.com/2022/11/16/23461490/nasa-artemis-1-success-launch-sls

Görseller

You might also like

---

More from Bilim Kurgu

---